14.10 | 19:00 | ŻYCIE NA WYPADEK WOJNY | reż. Ula Kijak | otwarcie FPP 2022

Życie na wypadek wojny

14.10 | piątek| g. 19.00 | Teatr Kameralny w Bydgoszczy

Teatr Polski w Bydgoszczy | Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu | Międzynarodowy Festiwal Teatralny KONTAKT w Toruniu |
Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

reżyseria Ula Kijak
tekst Lena Laguszonkowa
inspicjentka Hanna Gruszczyńska

występują Ołena Boryszpołec, Żenia Doliak, Alona Karpenko, Justyna Mohytycz, Jewhenija Nepytaliuk, Jasia Sajenko

„Życie na wypadek wojny” to interdyscyplinarny projekt, który tworzą ukraińskie artystki zmuszone uciekać przed wojną.
Wszystkie osiadły w okolicach w regionie kujawsko-pomorskim, wszystkie chciały mówić.
Ale czy da się wypowiedzieć/opowiedzieć traumę? Jak mówić o wojnie, która wciąż trwa? Jak zapanować nad emocjami, zracjonalizować doświadczenie, którego zracjonalizować się nie da? Jak żyć na wypadek wojny?
Spektakl to swoista instrukcja obsługi wojny i życia w niej. Krok po kroku, słowo po słowie, wspomnienie po wspomnieniu, obraz po obrazie pojawiają się przed nami zniszczone miasta, utracone historie, przerwane relacje.
Wraz z artystkami będziemy „uczyć się” podróżowania po nowej rzeczywistości, próbować wraz z nimi przetrwać, walczyć, chować się czy zdobywać nowe umiejętności.
A wszystko to przetkane autentycznymi historiami zebranymi przez artystki w sieciach społecznościowych.

16.10 / 17.10 | 19:00 | F***ING IN BRUSSELS | reż. Mikita Ilyinchyk | rezydencja artystyczna M. Ilyinchyka | premiera

tekst i reżyseria Mikita Ilyinchyk
wideo Michał Dobrucki
tłumaczenie Agnieszka Lubomira Piotrowska
współpraca scenograficzna Nina Joachimowska
realizatorzy Karolina Lewandowska, Marcin Muszyński
produkcja Magda Niedźwiecka, Lena Tworkowska
inspicjent, asystent reżyseria, operator kamery | Adam Pakieła

występują Mirosław Guzowski, Marian Jaskulski, Jerzy Pożarowski, Michał Surówka, Małgorzata Witkowska

F***ing in Brussels to mroczna opowieść o młodym emigrancie, próbującym się odnaleźć w Zachodniej Europie, która z racji jego pochodzenia stopniowo go odrzuca. Co znaczy wolność, co znaczy przynależność narodowa, wreszcie – czym jest dobro i zło – oto zagadnienia, z którymi mierzą się twórcy spektaklu.

Jest to z jednej strony portret najmłodszej generacji – przyzwyczajonej do dobrobytu, płynności relacji i braku konieczności podejmowania decyzji, z drugiej zaś – studium najbardziej pierwotnej złości, która uruchamia obce i trudne do opanowania instynkty.

Bohater staje się symbolicznym zakładnikiem własnego terytorium, żyjąc gdzieś „pomiędzy”, tocząc nieustanną walkę z koniecznością i niechęcią do podporządkowania się rolom oraz zasadom, których nie rozumie.

To utwór o kryzysie młodego umysłu, który w szaleńczych czasach, w których – stąpając po grząskim gruncie – sam zaczyna tracić kontakt z rzeczywistością. Relacje seksualno-miłosne głównego bohatera mieszają się w tej opowieści z polityką, męskimi fantazjami, władzą i walką o prawdę o samym sobie.

Zło jest w każdym z nas – pytanie, na ile pozwolimy mu wyjść ponad powierzchnię.

19.10 | 19:00 | MATKA JOANNA OD ANIOŁÓW | reż. Wojciech Faruga

reżyseria, scenografia, światło Wojciech Faruga
kostiumy Konrad Parol
muzyka Teoniki Rożynek
dramaturgia Julia Holewińska
ruch sceniczny Krystian Łysoń
asystenci reżysera Mateusz Kmiecik, Kamila Straszyńska (AT)
realizatorzy światła Łukasz Obuch-Woszczatyński, Tomasz Księżak
realizatorzy dźwięku Marcin Kotwa, Maciej Rybicki
inspicjentka Ewa Dworecka
suflerka Jolanta Szydłowska

występują Karol Pocheć, Kamil Studnicki*, Mateusz Kmiecik, Jarosław Gajewski, Aleksandra Justa, Edyta Olszówka, Małgorzata Kożuchowska, Krzysztof Stelmaszyk, Adam Szczyszczaj, Aleksandra Baj*, Anna Bieżyńska*, Marta Franciszkiewicz*, Dominika Kachlik*, Malwina Laska (AT)*, Małgorzata Majerska (AT)*, Elżbieta Nagel (AT)*, Alunio – ***, Krysia – *** (*gościnnie)

Wybitne opowiadanie Jarosława Iwaszkiewicza z czasu wojny. Ważny w dziejach polskiego kina film Jerzego Kawalerowicza i Tadeusza Konwickiego. Do Ludynia, na krańce dawnej Rzeczpospolitej przybywa młody egzorcysta ksiądz Suryn. Tutejszy klasztor ponoć opanował diabeł. Czego doświadczają zakonnice? Jak powstaje zło, którego nie rozumiemy? Spektakl o potrzebie doświadczenia czegoś, co nas przerasta.
W spektaklu wykorzystano fragmenty następujących tekstów: Stanisław Wyspiański, Powrót Odysa; John Donne, Pchła, Waleta żalu zabraniająca, tłum. Stanisław Barańczak; Rajmund z Kapui, Żywot św. Katarzyny ze Sieny, tłum. Kalikst Suszyło OP; Homer, Odyseja, tłum. Zygmunt Kubiak; Hieronim Morsztyn, Do Abrahama Maciejowskiego o anatomii jej białogłowskiej; Ojcze nasz w języku aramejskim; Daniel Naborowski, Do panien; Jan Andrzej Morsztyn, Świerzbiącej,
Na smętną, Paszport kurwom z Zamościa, Diabeł z ogonem, Nagrobek kurwie; Modlitwa św. Katarzyny ze Sieny
do Matki Bożej (fragment przytoczony przez św. Jana Pawła II, Rzym 14 I 1980).

21.10 | 19:00 | WSTYD | reż. Małgorzata Wdowik

reżyseria Małgorzata Wdowik
tekst Weronika Murek, Małgorzata Wdowik
materiały dokumentalne, montaż filmu Agata Baumgart
operator kamery Małgorzata Wdowik
reżyseria światła, przestrzeń Aleksandr Prowaliński
muzyka Jan Rabiej
współpraca dramaturgiczna Olga Drygas
kostiumy Jadwiga Wdowik
korekcja dźwięku wideo Sebastian Dembski

występują Magdalena Cielecka, Ewa Dałkowska, Jaśmina Polak

w spektaklu wykorzystano utwór: „Baby” Donnie Charles Emerson

w identyfikacji wizualnej wykorzystano fotografię z cyklu „Mama”, © Aneta Grzeszykowska, 2018.

Opowieść o trzech pokoleniach kobiet z jednej rodziny, które mierzą się z pytaniami o dziedziczność wstydu. Kogo i co zdarza im się porzucić, by się od wstydu uwolnić?

Wstyd to ostatnia część tryptyku teatralnego Małgorzaty Wdowik o emocjach. Reżyserka, wychodząc od osobistej historii, rozważa, jak funkcjonuje wstyd jako narzędzie budowania nierówności społecznych.

Zastanawia się, komu przysługuje przywilej opowiadania o słabości i wstydzie i jak to robić. Wstyd to przecież moment, gdy stajemy się widoczni, mimo że nie jesteśmy na to gotowi. Do roli obserwatora intymnych relacji rodzinnych reżyserka zaprosiła dokumentalistkę Agatę Baumgart, badającą od lat relacje matek i córek.

22.10 | 19:00 | ŻEGNAJ, WOŁYNIU! Прощай, Волинь! | Taras Gembik, Mikołaj Sobczak

koncepcja i wykonanie Taras Gembik i Mikołaj Sobczak
muzyka Zoi Michailova

Pod koniec lat 30. XX wieku figura Polaka-katolika stała się głównym punktem odniesienia w polityce kulturalnej i religijnej II Rzeczpospolitej Polskiej. Deklarując potrzebę integracji wielowyznaniowego i wielokulturowego społeczeństwa, rządowy Komitet do Spraw Narodowościowych, powołany w 1935 roku, sformułował koncepcję polonizacji kraju w oparciu o wyznanie rzymsko-katolickie. Kościół prawosławny – postrzegany jako symbol carskiego zaboru – uznano za jeden z głównych celów „repolonizacji”. Wobec ludności prawosławnej zakładano dokonanie przejścia na katolicyzm (rewindykacja wyznaniowa), polonizację prawosławia lub izolację. Między majem a lipcem 1938 roku na Chełmszczyźnie i Południowym Podlasiu – regionach najbardziej dotkniętych rządową polityką – średnio dziennie doszczętnie niszczono dwie cerkwie. Burzenie świątyń koordynowało wojsko wraz z urzędami powiatowymi i gminnymi we współpracy m.in. ze strażą pożarną, policją czy oddziałami saperów lub ochrony pogranicza. Prawosławnym uniemożliwiano zabieranie wyposażenia cerkwi czy materiałów pozostałych z rozbiórki. Akcje niszczenia odbywały się zwykle bez aktywnego sprzeciwu ludności, która bała się brutalnych interwencji służb porządkowych i pogromowej atmosfery wśród katolickich sąsiadów angażujących się w burzenie świątyń prawosławnych.

Performans Tarasa Gembika i Mikołaja Sobczaka, w murach Zachęty (poddanych aktualnie rządowej repolonizacji) skupia się na historii akcji polonizacyjno-rewindykacyjnych na Wołyniu, gdzie między 1937 a 1939 r., pod nadzorem Korpusu Ochrony Pogranicza, wymuszono nawrócenie 10 tys. osób, głównie prawosławnych chłopów. Sobczak i Gembik nakreślają politykę II RP wobec Ukraińców, przywołując wydarzenia, które powiązać można ze współczesną polityką tożsamości w Polsce. Posługują się przy tym odniesieniami do literatury, teatru międzywojnia i wierzeń ludowych. Diabliki, które zamieszkiwały ciemne kąty zburzonych świątyń błąkają się razem z Cziczikowem. Przebranżowił się on ze skupywania “Martwych dusz” na handlarza cerkiewnym gruzem. Wszyscy oni są natomiast marionetkami reżysera propagandowego, katolickiego teatru objazdowego, serwującego „Księcia niezłomnego” na ziemiach wschodnich.

Tytuł performansu pochodzi z wiersza Łesi Ukrainki z 1892. (opis: Krzysztof Średziński)

24.10 | 19:00 | PIĘĆ PIEŚNI POLESIA | szkic sceniczny

24.10 | poniedziałek | g. 19.00 | Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy, sala audiowizualna (ul. Gdańska 4)

reżyseria Jakub Skrzywanek
autor Luda Tymoshenko
przekład z ukraińskiego na polski Agnieszka Sowińska
przekład z ukraińskiego na angielski translation by Nina Murray, Funded by the British Council and organized by the Ukrainian Institute’s 'Transmission.UA Drama on the Move initiative’, with support from Birkbeck Centre for Contemporary Theatre and the Royal Court Theatre

asystent reżysera Jakub Ulewicz

występują Paweł L. Gilewski, Jewhenija Nepytaliuk, Katarzyna Pawłowska, Michalina Rodak, Michał Surówka, Jakub Ulewicz, Małgorzata Witkowska

Dramat składa się z pięciu krótkich opowiadań mających jeden wspólny mianownik – terytorium północnego Polesia – i rozgrywających się między 1940 do 2020 rokiem.

Pierwsza powieść – „Baba Makbet z Hładkowyczi” – opowiada o dramacie rozgrywającym się w poleskiej rodzinie w 1918 roku, o którym dowiadujemy się z mającej miejsce w 1940 roku rozmowy między Agafią i Adamem na ich własnym wiejskim podwórku. Należący do pary staruszków pies został otruty, a oni spierają się o to, gdzie go zakopać.

Druga powieść – „Kurtka i Zegarek” – rozgrywa się w więzieniu w 1959 roku. Młody mężczyzna jest oskarżony o zuchwałe zamordowanie absolwenta za szwajcarski zegarek i kurtkę. Podejrzany zaprzecza wszystkim oskarżeniom, ale nikt mu nie wierzy, ponieważ nie jest miejscowy.

Trzecia powieść – „Dzień Czołgisty” – rozgrywa się w publicznej łaźni w 1973 roku. Zmęczone staruszki mydląc sobie plecy, rozmawiają o tragicznym wydarzeniu, które miało miejsce w mieście w Dniu Czołgisty. Dowódca łączności, podpułkownik Armii Radzieckiej, strzelił sobie w głowę na oczach swojej młodej i pięknej żony, osierocając dwójkę dzieci.

Czwarta powieść – „Oksanka” – przenosi widza do roku 1997, do opuszczonych koszarów. Dwoje nastolatków, Andriy i Oksana, organizują samouprowadzenie Oksany, aby wyłudzić okup od jej rodziców – bogatych oficerów. Wszystko jednak idzie nie tak.

Piąta powieść – „Odwiedziny u Golovykhi” – rozgrywa się w naszych czasach (rok 2020). Do wiejskiego sklepu pośrodku niczego, gdzie nie ma nawet zasięgu, wchodzą dwie miłe i skromne dziewczyny z zarzuconymi na ramiona torbami – chcą napić się porannej kawy. Właścicielka sklepu – Golovykha – poza kawą, pozostawia gościniom do zjedzenia zupę gryczaną, a do napicia – swoją własną księżycówkę. Jest jednak podejrzliwa, wiedząc, że w okolicy nielegalnie wydobywa się bursztyn i beryl. Dziewczęta nie zdają testu „wykrywacza kłamstw” Golovykhi, za co grozi im stanie się posiłkiem dla świń.

Po wydarzeniu zapraszamy na spotkanie i panel dyskusyjny z twórczyniami oraz twórcami, które poprowadzi Tomasz Domagała oraz Katarzyna Janowska.

o autorce

LUDA TYMOSHENKO

jest urodzoną w 1978 r. w Północnym Kazachstanie i mieszkającą w Kijowie dramatopisarką, scenarzystką oraz wykładowczynią uniwersytecką. W 2000 roku ukończyła studia filozoficzne na Lwowskim Uniwersytecie Narodowym im. Iwana Franki.

W 2004 roku obroniła pracę doktorską na temat „Socjoepistemologicznej natury współczesnego mitotwórstwa”, a w 2014 roku ukończyła swoją rozprawę doktorską „Kształtowanie się elity politycznej i menedżerskiej w Ukrainie”. Luda Tymoszenko pracuje jako wykładowczyni socjologii i nauk politycznych na Narodowym Uniwersytecie Biozasobów i Zarządzania Naturą Ukrainy. W 2013 roku zaczęła pisać scenariusze i dramaty, a także rysować.

Jej sztuki były wielokrotnie nominowane na różnych festiwalach w Ukrainie, m.in. Current Play Week i Topical Play Week, dramat „Pięć pieśni Polesia” (2021) otrzymał Grand Prix w konkursie July Honey, wygrał konkurs Instytutu Ukraińskiego Drama on the move, a także znalazł się
na finałowej liście laureatów w konkursie dramatycznym DRAMA UA.

W 2016 roku prace artystyczne Ludy zostały wystawione w Galerii Sztuki Plac Czerwony w Tbilisi w Gruzji.

Obecnie współpracuje z reżyserem A. Nepitalyukiem nad krótkometrażowym filmem „Golden Leggings”.

25.10 | 19:00 | ZNIKNIĘCIA | szkic sceniczny

25.10 | wtorek | g. 19.00 | aula VI Liceum Ogólnokształcącego w Bydgoszczy (ul. Staszica 4)

reżyseria Michał Borczuch
autor Elise Wilk
przekład z rumuńskiego na polski Joanna Kornaś-Warwas
przekład z rumuńskiego na angielski Jozefina Komporaly

asystentka reżysera Dagmara Mrowiec-Matuszak

występują Damian Kwiatkowski, Dagmara Mrowiec-Matuszak, Karol Franek Nowiński, Emilia Piech, Małgorzata Trofimiuk, Marcin Zawodziński

Dramat „Zniknięcia” przedstawia trzy epizody z historii Sasów siedmiogrodzkich (mniejszości niemieckiej w Rumunii) i pokazuje proces rozpadu społecznego na przykładzie trzech kobiet z trzech różnych pokoleń.
W 1945 roku Kathi ratuje się przed deportacją na Syberię, poślubiając Rumuna. Zimą 1989/90 Martha spełnia swoje marzenie z dzieciństwa i ucieka z kraju – zaledwie kilka dni przed końcem dyktatury Ceaușescu. Jej córka, Emma, pozostaje w kraju. Jej życie staje się protestem przeciwko marzeniu o bogatych Niemczech, które rozpada się na tysiące ohydnych kawałków dla tych, którzy opuścili swój kraj.
Przystąpienie Rumunii w 2007 roku do Unii Europejskiej nic nie zmienia – może jedynie tyle, że fałszywymi pocztówkami i telefonami, rodzina udaje przed starą Kathi, że wszystko jest w porządku.
Naprzemiennie wykorzystując fragmenty narracyjne i sceniczne, „Zniknięcia” opowiadają o traumie społeczeństwa, użyczając głosu zmarłym i jeszcze nienarodzonym.

Po wydarzeniu zapraszamy na spotkanie i panel dyskusyjny z twórczyniami oraz twórcami, które poprowadzi Tomasz Domagała oraz Katarzyna Janowska. 

o autorce

ELISE WILK

urodzona w 1981 roku w Braszowie w Transylwanii, wychowywała się w kulturze dwujęzycznej (posługując się językiem rumuńskim i niemieckim).

Jest jedną z najczęściej wystawianych dramatopisarek młodego pokolenia w Rumunii.

W 2008 roku otrzymała nagrodę Romanian dramAcum za swój pierwszy dramat „It happend on a Thursday” (tłum. „Stało się w czwartek”). Niedługo potem jej sztuki zaczęły być wystawiane zarówno w Rumunii, jak i poza jej granicami. Otrzymała wiele nagród i wyróżnień, a jej sztuki zostały przetłumaczone na 12 języków.

Dramaty:
It happened on a Thursday,
The life expectancy of washing mashines,
The green cat, Room 701,
Paper planes, Explosive,
iHamlet,
Magic in your room,
Crocodile,
Cold. Four untrue stories from Gheorgheni,
Desperate signals to Pluto,
Feminine, Beyond,
Incredible,
Disappearances
Some strange days,
Nothing happened.

26.10 | 19:00 | PROSZĘ, NIECH ZAPANUJE POKÓJ | szkic sceniczny

26.10 | środa | g. 19.00 | aula Akademii Muzycznej w Bydgoszczy (ul. Słowackiego 7)

reżyseria Piotr Domalewski
autor Marta Sokołowska
przekład z polskiego na angielski Dominika Gajewska

inspicjentka Hanna Gruszczyńska

występują Marian Jaskulski, Jerzy Pożarowski oraz Marcelina Bukowska, Dawid Łagodziński, Kaja Wiechecka, Martyna Żarnowska

Pokój na świecie to temat konferencji przygotowanej na wzór słynnych spotkań Ruchu uczonych na rzecz rozbrojenia i pokoju Pugwash. Ich zadaniem było badanie problemów i wypracowywanie innowacyjnych rozwiązań, a w rezultacie zmienianie rzeczywistości.

W tle toczy się śledztwo mające na celu rozszyfrowanie ostatniego przesłania sir Józefa Rotblata, polskiego fizyka, współtwórcy bomby atomowej w projekcie Manhattan oraz laureata Pokojowej Nagrody Nobla z 1995 roku. Czy przemówi on własnym głosem, czy schowa się za dramatem wielkiej (i małej) historii?

Po wydarzeniu zapraszamy na spotkanie i panel dyskusyjny z twórczyniami oraz twórcami, które poprowadzi Tomasz Domagała oraz Katarzyna Janowska.

o autorce

MARTA SOKOŁ0WSKA

dramatopisarka, dramaturżka, prozaiczka.

Laureatka Nagrody KML UNESCO, laureatka projektu Debiuty Prozą oraz konkursu Dramat! organizowanego przez Dwutygodnik i Teatr IMKA, dwukrotna finalistka konkursu poświęconego polskiej dramaturgii współczesnej Metafory Rzeczywistości.

Autorka dystopii Imperium Dzieci (Biuro Literackie) oraz sztuk i słuchowisk: Reykjavik ’74, Holzwege, Kamionna. Opowieści rodzinne, Ryt, Pałac w Bożkowie, Księżna, javen saste i bahtałe, kopia paryskiego metra w kawałkach i in., które realizowano w teatrach m.in: TR Warszawa, Teatr im. Fredry w Gnieźnie; Teatr im. Horzycy w Toruniu, Teatr Polski w Poznaniu, Teatr Polski we Wrocławiu, Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, Royal District Theatre w Tbilisi, Białoruski Wolny Teatr w Mińsku, Teatr Dramatyczny w Kaliningradzie, Krasnojarski Teatr Młodego Widza, Polskie Radio, Instytut Teatralny, Teatroteka, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych.

Jej sztuki nagrodzono Grand Prix w Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Dramaturgicznej, Silver Remi na Międzynarodowym Festiwalu WorldFest Houston i in.

Teksty Marty Sokołowskiej publikowano w pismach: Dialog. Miesięcznik Poświęcony Dramaturgii Współczesnej, dwutygodnik.com, LiteRacje, Chimera oraz tłumaczono na języki: angielski, rosyjski, ukraiński, niemiecki, białoruski i gruziński. Autorka scenariusza i reżyserka polsko-japońskiego filmu dokumentalnego zeno-san.

27.10 | 19:00 | JA, WOJNA I PLASTIKOWY GRANAT | szkic sceniczny

27.10 | czwartek | g. 19.00 | Aula Copernicanum Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego (ul. Kopernika 1)

reżyseria Magda Szpecht
autor Nina Zakhozhenko
muzyka na żywo Radosław Duda
przekład z ukraińskiego na polski Anna Korzeniowska-Bihun
przekład z ukraińskiego na angielski Valeria Kosmidaylo

asystent reżyserki Michał Surówka

występują Mirosław Guzowski, Jewhenija Nepytaliuk, Katarzyna Pawłowska, Michalina Rodak, Michał Surówka, Małgorzata Witkowska

kompilacja sztuk jednoaktowych

Ludzie się zakochują, biorą rozwody, wychowują dzieci, leczą zęby, a w tym samym czasie wrogie myśliwce przelatują po niebie, po ulicach jeżdżą czołgi, zmieniając na zawsze tak zwyczajne poczucie wolności i bezpieczeństwa.

“Ja, wojna i plastikowy granat” to zbiór 7 krótkich opowiadań pokazujących życie i śmierć ukraińskich cywilów w pierwszych miesiącach rosyjskiej pełnoskalowej inwazji. Opowiadają o krwawej zbiorowej traumie i nowej rzeczywistości, jaką zbudowała. Znajdziecie w nich różne strategie przetrwania, nowe role płciowe, analogie historyczne i wewnętrzne kryjówki.

Czy można przerwać krąg przemocy? Czy możliwa jest ucieczka do normalności? Czy zaklęcie uśmiercające rzucone przez Voldemorta zamieni się w magiczną bliznę Harry’ego Pottera?

To opowieści o wielkiej wojnie i małym człowieku, który odnajduje w sobie znacznie więcej siły i odwagi, niż się spodziewał.

Po wydarzeniu zapraszamy na spotkanie i panel dyskusyjny z twórczyniami oraz twórcami, które poprowadzi Tomasz Domagała oraz Katarzyna Janowska. 

o autorce

NINA ZAKHOZHENKO

dramaturżka i twórczyni teatralna z Kijowa, obecnie mieszkająca we Lwowie. Jest absolwentką teorii literatury i dramatu na Uniwersytecie Narodowym „Akademii Kijowsko-Mohylańskiej”.

Współpracowała z wieloma teatrami rządowymi i pozarządowymi jako artystka cyfrowa, menedżerka kultury oraz dramaturżka.

Była m.in. tłumaczką i dramaturżką spektaklu „Philoctetes. The ancient rave” (na podstawie tekstów H. Müllera i Sofoklesa, Lwowski Teatr Dramatyczny im. Łesi Ukrainki, Lwów, 2020) oraz współautorką „People’s commissariats” ( 2021, Teatr Publicist, Charków).

Premiera jej sztuki „Siedem pierwszych dzieł Aliny” w Nowym Teatrze na Peczersku w Kijowie nie odbyła się z powodu wybuchu wojny w Ukrainie. Ostatnia premiera – spektakl „I’m Ok” – opowiadający o życiu nastolatków w okupowanej Buczy – odbyła się 1 lipca 2022 roku
w Charkowskim Teatrze Lalek.

Po rozpoczęciu rosyjskiej inwazji na Ukrainę, napisała serię krótkich dramatów o poczuciu wolności i bezpieczeństwa w czasie wojny.

Większość z tych tekstów została wykorzystana w sztuce „Ja, wojna i granat zabawka”.

28.10 | 19:00 | TA BĘDZIE TAKA SAMA | szkic sceniczny

28.10 | piątek | g. 19.00 | Młyny Rothera, sala drewniana, IV. Piętro (ul. Mennica 10)

reżyseria Małgorzata Wdowik
autor Staša Bajac
przekład z serbskiego na polski Gabriela Abrasowicz
przekład z serbskiego na angielski Marija Stojanović
inspicjent Adam Pakieła

występują Dagmara Mrowiec-Matuszak, Emilia Piech, Małgorzata Trofimiuk

Po napisaniu sztuki „Ta będzie taka sama”, która koncentruje się wokół trzech kobiet oraz fizycznej i psychicznej transformacji, jaką przechodzą w pogoni
za pożądanym mężczyzną – reakcja męskiej części publiczności była przytłaczająca. Czy hiperseksualna, uległa, płodna ludzka lalka była tym, czego naprawdę pragnęli? Kim był ten bezwzględny, umięśniony samiec, który stworzył jej wizerunek i co tego mężczyznę takim uczyniło?

Kiedy mówimy o feminizmie i równości, słusznie skupiamy się na tym, co emancypacja daje kobietom, ale oczekiwania, jakie patriarchalne społeczeństwo nakłada na chłopców i mężczyzn, są ogromne. Wyznaczyłam sobie za cel napisanie o trojgu mężczyznach, których szukały moje pierwotne bohaterki. Są przystojni, zabawni, odnoszący sukcesy i niepowstrzymani w swojej wojowniczości. Są szorstcy, mizoginiczni i samolubni lub – jak mawiamy na Bałkanach – pewni siebie. Bezpiecznie byłoby po prostu przedstawić ich jako świnie i osądzić wraz z partnerkami, ale uznałam, że śmielej będzie przyznać, że ich najgorsze cechy są tymi najatrakcyjniejszymi dla kobiet i z tym założeniem przyjrzeć się głębiej temu niepokojącemu zjawisku.

To, co odkryłam pod podszewką ich dominacji: finansowej, seksualnej i społecznej, to zawiła sieć bezładu, zwątpienia i smutku. I ogromną presję, aby to ukryć.

Po wydarzeniu zapraszamy na spotkanie i panel dyskusyjny z twórczyniami oraz twórcami, które poprowadzi Tomasz Domagała oraz Katarzyna Janowska. 

o autorce

STAŠA BAJAC

urodzona w 1985 roku w Belgradzie, ukończyła dramaturgię na Wydziale Sztuk Dramatycznych w Belgradzie, a także studia na kierunku Film narracyjny i technologie audiowizualne w Berlinie (Uniwersytet Sztuk Pięknych). Jest autorką scenariuszy wielokrotnie nagradzanych filmów krótkometrażowych i serialu dokumentalnego, współautorką filmów pełnometrażowych oraz filmu dokumentalnego [„Ciężka dusza, białe miasto”].

Jej dramaty były publikowane w prestiżowych czasopismach „Scena”, „Teatron” i zbiorze wydawanym przez Fundację Hartefakt. Spektakl „Rekonstrukcja” na podstawie nagradzanego tekstu Bajac był grany w Serbskim Teatrze Narodowym w Nowym Sadzie (reż. Gea Gojak), a następnie na bazie tekstu powstał film telewizyjny. Utwór „Ten będzie inny” został uznany przez jury konkursu organizowanego przez fundację Hartefakt
za najlepszy dramat zaangażowany w regionie w 2017 roku. Na podstawie tego tekstu zrealizowano w belgradzkim teatrze Atelje 212 spektakl w reżyserii Đurđi Tešić (2019). Bajac napisała później sztukę à rebours zatytułowaną „Ta będzie taka sama”, która doczekała się premiery w tym samym teatrze (2021),
a została wyreżyserowana przez Ivana Vukovicia.
Film fabularny „Wilgoć”, który współtworzyła z reżyserem Nikolą Ljucą był prezentowany na festiwalach m.in. w Berlinie, Cannes, Sarajewie oraz został dwukrotnie nagrodzony za scenariusz. Bajac jest również współautorką scenariusza do filmu Mašy Nešković „Asymetria”, prezentowanego publiczności na festiwalach m.in. w Sao Paulo, Trieście, Sydney.
Artystka jest członkinią grupy scenarzystów tworzących serial Grupa i innych.

Napisała scenariusze do nagrodzonych filmów krótkometrażowych – „Czwartek” oraz „Podaż i popyt” Nikoli Ljucy, a także „Przestrzeń między nami” i „Dwoje” Mašy Nešković. Jest autorką scenariusza i reżyserką serialu dokumentalnego „Ona się budzi” emitowanego na kanale N1.

Była uczestniczką Berlinale, Sarajevo Talent Campus i European Audiovisual Entrepreneurs, brała udział w szkoleniu dla scenarzystów w Torino Film Lab. Ponadto, była członkinią komitetu wspierającego scenarzystów Filmowego Centrum Serbii, jurorką festiwalu filmowego „Odważne Bałkany” oraz konsultantką ds. programowych „Dealing with the Past” w ramach Festiwalu Filmowego w Sarajewie. Przetłumaczyła z języka angielskiego książkę Lynn H. Nicholas Grabież Europy. Losy dzieł sztuki w Trzeciej Rzeszy i podczas II wojny światowej (wydawca: Geopoetika).
Obecnie pracuje jako scenarzystka i reżyserka nad filmem krótkometrażowym Maroko. Wraz z reżyserem Nikolą Ljucą zakończyła pracę nad scenariuszem do jego drugiego filmu fabularnego Grzechotniki (Zvečarke).