Idea

Festiwal Prapremier. Pola walki

Wojna jest pojęciem, które już dawno wykroczyło poza swoje pierwotne znaczenie – niczym entropia pożerająca kolejne przestrzenie i połacie czasu – obejmując nie tylko, jako metafora, rozmaite, często odległe od siebie aspekty życia, ale również przekształcając na swoje podobieństwo całe globalne systemy kolonialnej i ekonomicznej przemocy, w tym także niektóre państwa – idealne maszyny wojenne. Badanie wojny, konfliktu, musi więc być zawsze powiązane z badaniem całego rozległego systemu, w którym na co dzień żyjemy. Dlatego wojnę rozpatrujemy jako rozmaite POLA WALKI – toczące się realnie, chociażby za naszą wschodnią granicą, wewnętrznie na poziomie wspólnot czy społeczeństw, czy globalne – jak choćby walka o dobro planety.
Próba spojrzenia z peryferii europejskiej kultury, z nowej holistycznej perspektywy ukazuje to, co nam zwykle umyka: „wojenny” charakter nie tylko europejskiej filozofii, ale również całości kultury, której system wiedzy i relacji społecznych uprzywilejowuje konflikt lub polemikę. Jeśli przyjąć taki punkt widzenia, to kolonializm i rasizm, logika podboju, eksterminacji i dehumanizacji – elementy kultury przemocy, tak widocznej choćby w toczącej się w Ukrainie wojnie – podobnie jak ukształtowane na wzór pól bitwy przestrzennie, mogą być traktowane jako nieodłączne aspekty europejskiej nowoczesności.

Hasło POLA WALKI to reakcja na to, co przez ostatnich parę lat dzieje się na świecie: wzmożenie, które dla wielu pokoleń przyzwyczajonych, przynajmniej od połowy lat dziewięćdziesiątych, do „stabilnego wzrostu” w „najlepszym z możliwych światów”, jest czymś niepokojącym i porównywalnym z wrażeniem spadania, z traceniem gruntu, który zaczyna obsuwać się spod nóg.

Wojna w Ukrainie, wojna w Syrii, World Trade Center, zamachy terrorystyczne, kryzys uchodźczy, widma Fukushimy, pandemia COVID-19, wydarzenia w Białorusi, nadchodząca katastrofa klimatyczna – to tylko skrawki obrazu, pojedyncze POLA WALKI. Dochodzi do tego codzienna walka o podstawowy byt i bezpieczeństwo rodziny. I wiele innych potyczek, których wynik nie jest bez znaczenia dla kształtu świata, w którym żyjemy. Te wszystkie rozproszone POLA WALKI, zagrożenia i katastrofy są ze sobą powiązane. Niepokój rodzi się, gdy sposób, w jaki mechanizmy te są ze sobą połączone, umyka nam lub gdy staje się nieczytelny: gdy nie rozumiemy lub nie odczuwamy związku między faktami a afektami, między obrazami a ich wyjaśnieniem. Lęk udziela się nam, a jednocześnie pozostaje czymś trudnym do uchwycenia i zwizualizowania – dlatego tak ważne wydaje się oswajanie go i przede wszystkim zrozumienie źródeł kryzysów czy konfliktów poprzez teatr i sztukę.

Tegoroczna idea Festiwalu Prapremier jest swoistą kontynuacją zeszłorocznego hasła OŚWIECENIE. W tym roku bardziej niż samemu rozumowi pragniemy przyglądać się polom walki, jej strategiom, przyczynom, ofiarom i katom. W zeszłorocznej edycji skupialiśmy uwagę przede wszystkim na Ukrainie. W nadchodzącej edycji pragniemy przyjrzeć się Rumunii i Niemcom, które poprzez swoje historyczne relacje, a także doświadczenie zarówno faszyzmu jak i komunizmu – mogą być dla nas polem badawczym, nie tylko przez pryzmat historyczny, ale także transformacyjny, współczesny – ekonomiczny i polityczny.

[ENG]

IDEA

War is a concept that has transgressed its original meaning long ago – like entropy devouring consecutive spaces and time stretches – encompassing not only, as a metaphor, various, often distant aspects of life, but also transforming into its likeness entire global systems of colonial and economic violence, including some nations – ideal war machines. The study of war, of conflict, must therefore always be linked to the study of the entire extensive system in which we live every day. This is why we consider war as various FIELDS OF STRUGGLE – whether fought in reality, such as across our eastern border, internally at the level of communities or societies, or globally – such as the struggle for the welfare of the planet.

The effort to look from the periphery of European culture, from a new holistic perspective, reveals what usually eludes us: the ” martial” nature not only of European philosophy, but also of the culture as a whole, whose system of knowledge and social relations privileges conflict or polemics. From this point of view colonialism and racism, the logic of conquest, extermination and dehumanization – elements of the culture of violence, so obvious, for example, in the ongoing war in Ukraine – as well as spatially shaped like battlefields, can be treated as inherent aspects of European modernity.

The FIELDS OF STRUGGLE motto is a reaction to what has been happening in the world over the past few years: an intensification that, for many generations accustomed, at least since the mid-1990s, to „stable growth” in the „best of all possible worlds,” is something disturbing and comparable to the sensation of falling, of losing ground that is beginning to slip from under one’s feet. The war in Ukraine, the war in Syria, the World Trade Center, terrorist attacks, the refugee crisis, the specters of Fukushima, the COVID-19 pandemic, events in Belarus, the emerging climate catastrophe – these are just slices of the picture, singular FIELDS OF STRUGGLE. Then there is the daily battle for basic subsistence and family security. And many other skirmishes, whose outcome is not irrelevant to the shape of the world we live in. All these dispersed FIELDS OF STRUGGLE, threats and disasters are related to each other. Fear arises when the way these mechanisms are interconnected eludes us or when they become unclear: when we do not understand or do not feel the connection between facts and affects, between images and their explication. Anxiety grants itself to us, and at the same time remains something difficult to capture and visualize – which is why it seems so important to tame it and, above all, to understand the sources of crises or conflicts through theater and art.

This year’s idea of the Prapremiery Festival is a kind of continuation of last year’s motto of THE ENLIGHTENMENT. This year, more than the mind itself, we want to look at the fields of struggle, its strategies, causes, victims and executors.