Festiwal Prapremier 2022

Michał Borczuch urodził się 2 VI 1979 r. w Krakowie.

Najpierw wybrał Wydział Grafiki na Akademii Sztuk Pięknych. Absolwent krakowskiej PWST na Wydziale Reżyserii. Zadebiutował “KOMPOnentami” Małgorzaty Owsiany, które zostały włączone do repertuaru Starego Teatru w 2005 r. Na studiach reżyserskich był asystentem Krystiana Lupy przy “Czarodziejskim flecie” Mozarta, którego premiera odbyła się w Theater an der Wien w 2006 r. Z Patricem Chéreau reżyser pracował rok w ramach stypendium The Rolex Mentor and Protégé Arts Initiative.

Trzykrotnie nominowany do Paszportów POLITYKI, najważniejszego tygodnika opiniotwórczego w Polsce. Kapituła Paszportów POLITYKI tak uzasadniała swój wybór: “wrażliwość, która pozwala stwarzać teatralne światy niezwykłe, nieoczywiste, zaskakujące, ale zawsze bardzo osobiste, a także unikatowa metoda pracy z aktorem, która owocuje jedynymi w swoim rodzaju kreacjami na granicy błazeństwa i dotkliwego obnażenia”. Michał Borczuch zapraszał do spektakli m.in. dzieci upośledzone społecznie i osoby autystyczne. “Lepiej tam nie idź” (2013) powstało m.in. przy udziale dzieci z Domu Dziecka w Szamocinie, które współtworzyły scenografię, światła i materiały audiowizualne do spektaklu. Dziecięca perspektywa posłużyła do opisu kapitalizmu polskich peryferiów. W “Paradiso” (2014) teatralny dialog między profesjonalnymi aktorami i amatorami z różnym spektrum autyzmu przerodził się w humanistyczną przypowieść zaskakującą nowatorstwem.

W 2007 r. zaczęto mówić o “aktorach Borczucha”. Marta Ojrzyńska w “Lulu” Franka Wedekinda wykreowała postać małoletniej prostytutki, bez epatowania patologiczną seksualnością. Borczuch po raz pierwszy w Polsce sięgnął po nieocenzurowaną wersję dramatu Wedekinda, ale zachował w spektaklu dystans wobec naturalistycznej opowieści. Krzysztof Zarzecki w “Werterze” (2009) stworzył rolę widma z epistolarnej powieści Goethego. Życiowa postawa romantycznego bohatera stała się ośmieszoną pustą pozą, ale jednocześnie egzystencjalnym doświadczeniem “człowieka bez właściwości” i outsidera naraz.

W 2009 r. Michał Borczuch wyreżyserował w Warszawie “Portret Doriana Graya” Oscara Wilde’a. Inspirujący się estetyką campu twórca sportretował współczesne pokolenie wielkomiejskich 30-latków. Zrealizowany w TR Warszawa spektakl miał być dowodem na powrót do formy jednej z najważniejszych polskich scen. W 2010 r. powstała “Metafizyka Dwugłowego Cielęcia” S. I. Witkiewicza. Aneta Kyzioł pisała wtedy w POLITYCE: “Jeśli >>Bzik tropikalny<< Grzegorza Jarzyny w tym samym teatrze przed 13 laty był portretem upadku świata wartości i narodzin chaosu, to >>Metafizyka dwugłowego cielęcia<< Michała Borczucha pokazuje następstwa tego procesu dla kolejnego pokolenia.”

Rok 2012 przyniósł debiut Michała Borczucha na deskach teatru Schauspielhaus w Duesseldorfie. Reżyser pokazał “Wojna nie ma w sobie nic z kobiety” Swietłany Aleksijewicz, której bohaterkami są żołnierki walczące w butach na obcasach za ojczyznę. Do niemieckiego projektu reżyser po raz pierwszy zaprosił dramaturga Tomasza Śpiewaka. Owocami ich współpracy są m.in. “Zachodnie wybrzeże. Powrót na pustynię” Bernard-Marie Koltesa (2013) – spektakl obliczony na konsekwentne wybijanie widza z rytmu i przyzwyczajeń. We wcześniejszym “Hansie, Dorze i Wilku” (2012) Borczuch „przypuścił frontalny atak na ukształtowaną przez Zygmunta Freuda współczesną kulturę >>analizy<<” (Joanna Wichowska).

Jako stypendysta The Rolex Mentor and Protégé Arts Initiative (programu dla najzdolniejszych młodych artystów z całego świata) Borczuchowi udało się zbudować partnerską relację z Patricem Chéreau, francuskim reżyserem teatralnym i filmowym. Twórcy, różniący się w podejściu do tekstu i sposobie prowadzenia historii, znaleźli wspólny mianownik w dociekaniu natury i celu teatru jako sztuki. Pod koniec programu mentorskiego Borczuch, jako jeden z siedmiu wyselekcjonowanych twórców z całego świata, zaprezentował w Wenecji pierwsze przymiarki do spektaklu “Apokalipsa”, który miał później premierę w Nowym Teatrze w Warszawie (2014). Bohaterowie to Pier Paolo Pasolini, Oriana Fallaci i Kevin Carter – wybitni i jednocześnie małostkowi krytycy kultury i społeczeństwa, w którym żyli i umierali. Spektakl został nagrodzony Grand Prix na festiwalu Boska Komedia 2015.

W 2015 wyreżyserował “Fausta” opartego na tekście Goethego w Teatrze Polskim w Bydgoszczy. Główna idea związana z “niewidzialnością metafizycznych stanów” została wyrażona na scenie w relacji między profesjonalnymi aktorami i grupą niewidomych.
W 2015 roku zadebiutował w operze, reżyserując w Operze Narodowej w Warszawie “Requiem for an Icon” i “Voyagera”- dwie kameralne, współczesne opery młodych polskich kompozytorów.
W 2015 wyreżyserował “Dramaty Księżniczek” E. Jelinek w Mladinsko Theatre w Lubljanie. Pracuje w teatrach w Polsce (Warszawa, Kraków, Bydgoszcz, Wrocław) i za granicą (Monachium, Bazylea, Düsseldorf, Lubljana)
W 2016 roku powstał spektakl “Wszystko o mojej matce”- tytułem luźno nawiązujący do filmu Pedro Almodovara, a budujący historię z relacji dwóch synów Michała Borczucha i Krzysztofa Zarzeckiego o ich matkach, które zmarły na raka w 1986 i 1998 roku. Spektakl wielokrotnie nagradzany, min. Grand Prix festiwalu Boska Komedia 2016 i Grand Prix za wystawianie polskiej sztuki wspólczesnej.

W 2017 roku Michał Borczuch zadebiutował filmem fabularnym „Warany z Komodo” pokazywanym konkursowo na festiwalach DocLisboa w Portugalia w 2018 roku, oraz Al Este Film Festival w Peru, Argentynie oraz Columbią w 2019 roku

W 2021 roku w Nowym Teatrze w Warszawie powstał spektakl “Mieszkanie na Uranie” oparty esejach Paula B. Preciado, filozofa i aktywisty grup LGBTQ.
Reżyser ucieka od dużych narracji i tak zwanych „ważnych problemów”. Trzyma się obszarów codzienności, prywatności. Odsłania doświadczenia śmierci, słabości, samozniszczenia; pilnuje ironicznej perspektywy, dowierza raczej brzydocie niż pięknu, ale wystrzega się wszelkiego dogmatyzmu także w tej kwestii.

Od 2010 roku zrealizował kilkanaście etiud szkolnych i filmów krótkometrażowych, prezentowanych na festiwalach w Polsce i za granicą. Autor kilkunastu sztuk teatralnych i scenariuszy filmowych, z których jeden p.t.: „Zbliżenie” został doceniony przez komisję PISF i objęty programem „Stypendium scenariuszowe” w 2015 roku. Jego scenariusz p.t.: „Sześćdziesiąt kilo niczego” został zrealizowany w ramach prestiżowego programu „30 minut” Studia Munka, wspierającego młodych, obiecujących reżyserów. Sztuka „Pięć metrów kwadratowych” jego autorstwa zdobyła Nagrodę Publiczności w finale VII edycji konkursu na polski dramat współczesny „Metafory Rzeczywistości”. Sztuka p.t.: „Cisza” wyróżniona przez jury VIII edycji konkursu „Metafory Rzeczywistości”, została zrealizowana jako teatr telewizji w ramach programu TEATROTEKA WFDiF. Ponadto jest autorem konceptu serialowego p.t.: „Bezwstydni”, który został zakwalifikowany do programu „Canal + Series Lab”, organizowanego przez Canal + i Mistrzowską szkołę reżyserii filmowej Andrzeja Wajdy. W 2017 powstał jego debiutancki film fabularny pod tytułem „Cicha Noc” wyprodukowany przez Studio Munka. Film zdobył Grand Prix 42. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni oraz 10 statuetek przyznawanych przez Polską Akademię Filmową „Orły”. Jego film „Jak Najdalej Stąd” (premiera na festiwalu San Sebastian International Film Festival) zdobył kilkanaście nagród na festiwalach w Polsce oraz kilkadziesiąt nagród na festiwalach zagranicznych w tym Grand Prix festiwali w Arras, Le Mons, Pekinie, Delhi, Cottbus, Berlinie. Jego trzeci film pełnometrażowy p.t. „Hiacynt” wyprodukowany dla Netflix, zdobył trzy nagrody na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni oraz Grand Prix Festiwalu Camerimage w konkursie polskim. Jest laureatem Paszportu Polityki w kategorii Film. Jego największym marzeniem jest zrealizowanie kolejnej części sagi Gwiezdne Wojny.

Reżyser, autor, twórca instalacji performatywnych, dyrektor artystyczny Teatru Współczesnego w Szczecinie.

Urodzony 25.02.1992 roku we Wrocławiu, absolwent Wydziału Reżyserii Dramatu w Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie, Filologii Polskiej na Uniwersytecie Wrocławskim, oraz kursu DOKPRO w Mistrzowskiej Szkole Wajdy.

Od czasu debiutu spektaklem „Cynkowi Chłopcy” w Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu, nagrodzonego Grand Prix na Festiwalu Pierwszy Kontakt w Toruniu i M-Teatr w Koszalinie, kolejne jego spektakle stale goszczą na najważniejszych polskich festiwalach i zajmują czołowe miejsca w rankingach przygotowywanych przez najważniejszych polskich krytyków. Stale współpracuje m.in. Teatrem Powszechnym w Warszawie, Teatrem Polskim w Poznaniu oraz Teatrem Współczesnym w Szczecinie.

W głośnym Kordianie (Teatr Polski w Poznaniu) opowiadał m.in. o przemocy wobec kobiet. W ramach obchodów Roku Antyfaszystowskiego zapoczątkował „Tryptyku o przemocy”, który otwierał przygotowany w Teatrze Powszechnym spektakl „Mein Kampf”, gdzie po raz pierwszy w historii inscenizując te książkę na scenie teatralnej podjęto bezpośrednią polemikę z manifestem nazistowskim Adolfa Hitlera, co odbiło się szerokim echem nie tylko w Polsce, ale też poza granicami, gdzie spektakl Skrzywanka był bardzo pozytywnie odbierany m.in. przez Financial Times, New York Times, Der Freitag, Jerusalem Post, czy L’Espresso. Dziś spektakl prezentowany jest na prestiżowych festiwalach międzynarodowych m.in Bergman Festival w Sztokholmie. Ostatnie spektakle oscylują w temacie rekonstrukcji podważając biografie ważnych społecznie i kulturowo figur. W „Opowieściach niemoralnych” (Teatr Powszechny), odtwarzano gwałt Romana Polańskiego na trzynastoletniej dziewczynce, którego ten dokonał w 1977 roku w willi należącej do Jacka Nickolsona, zaś w „Śmierci Jana Pawła II” (Teatr Polski w Poznaniu), w naturalistyczny sposób przedstawiono ostatnie godziny życia Karola Wojtyły.

W swojej pracy, poza działaniem artystycznym, bardzo istotne są dla niego działania społeczne oraz edukacyjne i pedagogiczne. Jest autorem spektakli dla dzieci i młodzieży, oraz często prowadzi warsztaty skupiające się na pracy z grupami, o których teatr często zapomina. To tak powstał przygotowany z Teraz Poliż! pierwszy w Polsce serial podcastowy o lasach nieheteronormatywnej rodziny „Famila”, a także nagrodzony na międzynarodowym festiwalu Korczak spektakl dokumentalny stworzony z młodzieżą „To my jesteśmy przyszłością!”.

Skrzywanek jest autorem dramatów „Pogrom alfonsów, Warszawa 1905”, oraz „To my jesteśmy przyszłością!”. Oba teksty docenione zostały w konkursie – Gdyńska Nagroda Dramaturgiczna, znajdując się w gronie tekstów zakwalifikowanych do półfinałów. Dwukrotnie był stypendystą Prezydenta Miasta Wrocławia, oraz „Laboratorium Nowego Teatru” Teatru Nowego w Krakowie.

Magda Szpecht – urodzona w 1990 roku w Jeleniej Górze artystka teatralna, autorka instalacji i spektakli. Absolwentka Reżyserii na PWST w Krakowie a wcześniej Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej na Uniwersytecie Wrocławskim. W swojej pracy łączy działalność researchową i aktywistyczną, a główne tematy jej prac to feminizm i nowe technologie.